S'ka dyshim se All-llahu nuk falė (mėkatin) t'i pėrshkruhet Atij shok (idhujtarinė), e pėrpos kėtij (mėkati) i falė kujt do. Kush pėrshkruan All-llahut shok, ai ka trilluar njė mėkat tė madh.
[En Nisa, 48]
Bazuar nė njė Ese tė Sheikh Muhammad Ibn Abd Al WahabAll-llahu, Zoti i Plotfuqishėm, Zot i Arshit (Fronit) tė Lavdishėm, unė lutem qė Ai tju udhėzojė juve nė kėtė botė dhe nė tjetrėn, dhe gjithmonė tju bekojė juve, qė Ai tė mund tju bėjė juve nga ata qė i njohin mirėsitė e Tij, tė cilat ngelin tė forta (tė qėndrueshme) pėrballė kundėrshtarėve, dhe kush pendohet dhe kėrkon faljen e Tij nė qoftė se ato nuk binden ose mėkatojnė. Kėto tre karakteristika janė treguesit (dėftuesit) e lumturisė dhe bekimit.
Dije se adhurimi i pastėr dhe teuhidi (monoteizmi), i cili ėshtė feja e Ibrahimit (Alejhi Selam), konsiston nė adhurimin e All-llahut tė Vetėm, duke ia kushtuar veten tėnde (vetveten) sinqerisht nė shėrbim tė Tij. All-llahu thotė:
Unė nuk i kam krijuar xhindėt dhe njerėzit pėr tjetėr, pos qė tė mė adhurojnė Mua (Kuran: Dharyat, 56)
Kur ju e dini qė All-llahu ju ka krijuar ti shėrbeni Atij, ju do tė pėrmbushni atė qė, nuk mundet tė jetė shėrbim pėrveē se shėrbimit me Teuhid tė Pastėr. (Arabisht: Tawhid). Pikėrisht qė nuk ka salat (namaz) pa pastrim (dlirėsi), dhe nuk ka pastėrti (dlirėsi) me papastėrti (pisllėqe), kėshtu nuk ka adhurim tė All-llahut kur ndėrkohė adhurohen tė tjerėt bashkė me Tė (Shirk). Nga bashkimi (shoqėrimi) i tė tjerėve me All-llahun e Plotfuqishėm, adhurimi i All-llahut ėshtė i rrėnuar (i prishur), veprat e tij janė tė kota (dėshtuara) dhe ai ėshtė destinuar (pėrcaktuar) nė Zjarrin e Xhehennemit tė pėrgjithmonshėm. Nė qoftė se jeni nė dijeni (kuptoni, vlersoni) pėr tė gjitha kėto, ju do tė plotėsoni (pėrmbushni) qė kujdesi juaj mė i rėndėsishėm duhet tė jetė pėr tė pasur tė gjithė dijen e saktė kėshtu qė All-llahu mund tė ju shpėtojė juve nga thellėsitė (humbėtirat) e Zjarrit tė Xhehennemit. All-llahu i Plotfuqishėm thotė:
S'ka dyshim se All-llahu nuk falė (mėkatin) t'i pėrshkruhet Atij shok (idhujtarinė), e pėrpos kėtij (mėkati) i falė kujt do. Kush pėrshkruan All-llahut shok, ai ka trilluar njė mėkat tė madh. [(Kuran: Nisaa, 48) Duhet tė pėrmendet qė All-llahu i Plotuqishėm do ti falė ata tė cilėt i kanė shoqėruar shokė Atij, ose adhuruan tė tjerė pėrnjėherė me Tė, nė qoftė se ata pendohen nga veprimi i kėsaj para se tė vdesin.]
Kjo dije e saktė pėrbėhet nga katėr rregulla bazė, pėrshkruar me hollėsi nė Librin e Shenjtė tė All-llahut tė Plotfuqishėm.
Rregulli i Parė: Rregulli i parė ėshtė dija qė pabesimtarėt paganė tė cilėt Resulullahu (Salallahu Alejhi ve Selem) i kundėrshtoi, e kanė ditur qė All-llahu i Plotfuqishėm Ai i Lavdishmi ėshtė me tė vėrtetė (sigurisht) Krijuesi, Furnizuesi, Bėrėsi i kėsaj bote. Megjithatė, kjo nuk i bėri ata muslimanė. Prova, kėshtu ėshtė nė ajetin:
Thuaj: Kush ju furnizon me ushqim nga qielli e toka, kush e ka nė dorė tė dėgjuarit e tė pamėt (tuaj), kush nxjerr tė gjallin nga i vdekuri e kush nxjerr tė vdekurin nga i gjalli, kush rregullon ēdo ēėshtje?" Ata do tė thonė: "All-llahu". Ti thuaj: "A nuk frikėsoheni? (dėnimit). (Kuran: Junus, 31)
Rregulli i Dytė: Rregulli i dytė ėshtė tė dijmė qė pabesimtarėt pretendojnė qė ata nuk falen tek objektet e tyre tė adhurimit dhe thėrrasin nė to, me pėrjashtim (nė kundėrshtim) tek kjo e fundit qė ata tė munden tė ndėrmjetsojnė nė tė dashurit e tyre me All-llahun, ashtu siē thuhet nė ajetin:
Vini re! Adhurim i sinqertė ėshtė vetėm ai pėr All-llahun! Ndėrsa ata qė nė vend tė Tij adhurojnė miq tė tjerė (duke thėnė): Ne nuk i adhurojmė ata pėr tjetėr, vetėm qė tė na afrojnė sa mė afėr All-llahut, s'ka dyshim se All-llahu do tė gjykojė mes tyre pėr atė qė ata ishin nė kundėrshtim. E, ėshtė e vėrtetė se All-llahu nuk udhėzon nė rrugė tė drejtė, atė qė ėshtė rrenės, jobesimtarė. (Kuran: Zumer, 3).
Provat, pėrsa i pėrket ndėrmjetsimit janė nė ajetin:
Ata pos All-llahut adhurojnė ēdo gjė qė nuk bėn as dobi, e thonė: "Kėta janė ndėrmjetėsuesit tanė te All-llahu!" Thuaj: "A po e informoni All-llahun me diēka qė Ai nuk e di se ē'ka nė qiej dhe nė tokė?" I pastėr ėshtė madhėria e Tij nga ajo qė i shoqėrojnė! (Kuran: Junus, 18)
Janė dy lloje tė ndėrmjetsimit, njė i paligjshėm (i padrejtė) dhe tjetri i ligjshėm (drejtė). I mėparshmi (dikurshmi) ėshtė ai i cili ėshtė kėrkuar nga burime tjera pėrveē All-llahut pėrsa i pėrket ēėshtjeve ku gjithė pushteti (fuqia) shtrihet nė All-llahun tė Vetmin.
O ju qė keni besuar, para se tė vijė njė ditė kur nuk do tė ketė as shitblerje, as miqėsi, e as ndėrmjetėsi, jepni nga ajo me ēka Ne u furnizuam juve. Pabesimtarėt janė mizorėt e vetvetes. (Kuran: Bakare, 254).
Ndėrmjetėsimi legjitim (i drejtė) ėshtė ai pėt tė cilin ėshtė pyetur All-llahu i Plotfuqishėm, ku ndėrmjetsuesi merr fuqinė e tij nga Ai, dhe ai qė ndėrmjetson ėshtė ai prej tė cilit All-llahu ėshtė i kėnaqur ti pranojė si tė tilla pėr fjalėt dhe veprat e tij. All-llahu i Plotfuqishėm tha:
Askush nuk mund tė ndėrmjetsojė tek All-llahu, pėrveē se me lejen e Tij. (Kuran: Bekare, 255)
Rregulli i Tretė:Rregulli i tretė ėshtė dijenia qė Resulullahu (Salallahu Alejhi ve Selem) shfaqi midis shumė traditave fetare. Disa adhuronin melaiket, tė tjerėt adhuronin profetėt dhe shenjtoret e All-llahut, disa tjerė adhuronin pemėt dhe gurėt, diellin dhe hėnėn. Tė gjithė kėta njerėz ishin luftuar nga ai siē duhet, pa ndėrprerje (pa lėshim), pa dallim. Kėshtu pra, prova ėshtė nė ajetet Kuranore qė vijojnė:
Luftoni ata (idhujtarėt) derisa tė zhduket propagandimi i idhujtarėve dhe deri sa tė aplikohet feja vetėm pėr All-llahun.... (Kuran: Bekare, 193)
Nga faktet e madhėshtisė sė Tij janė nata, dita, dielli e hėna. Mos i bėni sexhde as diellit, as hėnės! Bėni sexhde vetėm All-llahut, i cili krijoi ato, nėse adhuroni vetėm Atė! (Kuran: Fussilet, 37)
All-llahu i Plotfuqishem nuk ju urdheron juve te merrni melaiket dhe profetet si Zota (Kuran: Ali Imran, 80)
Dhe kur All-llahu tha: "O Isa, bir i Merjemes, a ti njerėzve u the: "Mė besoni mua dhe nėnės time dy zota pos All-llahut!?" (Isai) Tha: "Larg asaj tė mete je Ti (o Zoti im). Nuk mė takon mua ta them atė qė s'ėshtė e vėrtetė. Ta kisha thėnė unė atė, ti do ta dije. Ti e di ē'ka nė mua, e unė nuk di ē'ka nė Ty. Ti je mė i dijshmi i tė fshehtave! Unė nuk u kam thėnė tjetėr atyre, pos asaj qė Ti mė urdhėrove;ta adhuroni All-llahun, Zotin tim dhe Zotin tuaj,dhe sa isha ndėr ta, kam qenė pėrcjellės i tyre, e pasi qė mė more mua, Ti ishe roje (dhe dėshmues) i tyre. Ti je dėshmitar pėr ēdo send! Nėse i dėnon ata, nė tė vėrtetė ata janė robėr Tu, e nėse u falė atyre, Ti je i Gjithėfuqishmi, i Urti. (Kuran: Maide, 116 118)
Tė tillė (zotat) qė kėta po lusin (pos Zotit), vetė ata (zotat e tyre) kėrkojnė afrimin (te Zoti i vėrtetė), shpresojnė nė mėshirėn e Tij dhe i frikėsohen dėnimit tė Tij. Vėrtet, dėnimit tė Zotit tėnd ėshė pėr t'iu ruajtur. (Kuran: Isra, 57)
E ju, a e shihni Latin dhe Uzanė? - Dhe atė tė tretin e tė fundin, Menatin (a kanė fuqi si Zoti i Muhamedit, e ju i konsideroni zota)! (Lati, Uzati, Menati, jane emrat e zotave tė rremė tė cilėt ishin adhuruar nga arabėt nė kohėn paraislamike) - A mendoni se meshkujt janė tuajat, e tė Atij femrat? - Atėherė ajo ėshtė njė ndarje e padrejtė! Ata (qė i adhuroni ju) nuk janė tjetėr, vetėm se emra qė ju dhe prindėrit tuaj i emėrtuat; All-llahu nuk zbriti pėr ta ndonjė fakt. Po ata (idhujtarėt), nuk ndjekin tjetėr vetėm se paragjykime dhe ēka duan vetė, megjithqė prej Zotit tė tyre u pat ardhur udhėzimi. (Kuran: Nexhm, 19 23)
Rregulli i Katėrt:Njerėzit tė cilėt i shoqėrojnė shokė All-llahut tė Plotfuqishėm, nė tė dyja, besim dhe adhurim, nė ditėt tona janė mė tė kėqinj dhe pra, me mė tepėr faj se ata tė kohės paraislamike. Pėr, ata tė hershmit (njerėzit e mėparshėm) adhuronin tė tjerėt pėrveē All-llahut nė begati, dhe u kthyen nė dinin (fenė) e vėrtetė nė tė keq (kur situata e tyre ishte keqe), ndėrsa nė ditėt tona njerėzit qė adhurojnė tė tjerė, pėrveē All-llahut, janė besnikė (tė pandryshueshėm, tė vazhdueshėm) nė mosbesimin e tyre, pa pyetur nėse janė nė begati apo nė tė keq. Provė pėr kėtė ėshtė ajeti Kuranor:
(Idhujtarėt e dinė pėr All-llahun pse) Kur hipni ata nė anije (u kėputet lidhja me tokė, dhe frikėsohen) i luten sinqerisht All-llahut, e kur i shpėton ata (dhe dalin) nė tokė, qe, po ata tė njėjtit lusin idhuj! (Kuran: Ankebut, 65)
Paqja dhe bekimet e All-llahut tė Plotfuqishėm qofshin mbi Muhammedin (Salallahu Alejhi ve Selem), Sahabėt (shokėt) e tij, dhe mbi tė gjithė ata tė cilėt pasojnė atė deri nė Ditėn e Fundit.
All-llahu (Subhanehu ve Teala) e di mė sė miri