Vitamina per te perballur te ftohtin

Lakra, brokoli, angjinare, marule dhe spinaq. Nga “shporta e artë” e natyrës, këto perime konsiderohen si
ushqimet më të përshtatshme për të luftuar të ftohtin. Por, për të ruajtur vlerat e tyre ushqyese dhe
terapeutike, duhen konsumuar të freskëta dhe “të gjalla”

Vitamina për të përballuar të ftohtin

Perimet zënë një vend të rëndësishëm në dietën ushqimore
të njeriut, pasi janë të pasura me vitamina e kripëra minerale
dhe ndihmojnë në tretjen e ushqimeve. Ato janë burimi
kryesor i vitaminës C dhe E, acideve organike, kripërave
minerale e lëndëve që u japin atyre shije të këndshme. Kripërat
minerale që ato përmbajnë, sikurse janë kripërat e kalciumit, fosforit
dhe hekurit, janë të domosdoshme për veprimtarinë jetësore,
ndërsa lëndët që i japin shijen, ngjyrën dhe aromën, nxisin oreksin
dhe ndihmojnë në përvetësimin e proteinave të mishit e peshkut.
Po ashtu, celuloza që ato kanë ndihmon në pastrimin e stomakut,
zorrëve dhe nxjerrjen jashtë të lëndëve të dëmshme për organizmin,
si kolesterinën e tepërt dhe produktet e tjera jo të shëndetshme. Për
të gjitha cilësitë dhe vlerat e mira që kanë perimet, duhet të konsumohen
çdo ditë në mënyra dhe sasi të ndryshme. Për më tepër,
kërkimet e reja tregojnë se përfshirja e rregullt e perimeve në dietën
ushqimore mund të ndihmojë në parandalimin e shumë sëmundjeve
dhe kjo për arsye se këto ushqime janë të pasura me vitaminë
E dhe C. Por në studimin e botuar këto ditë në revistën e shoqatës
amerikane të mjekësisë, jepen të dhënat më të qarta të një lidhjeje
midis këtyre vitaminave dhe shumë sëmundjeve të ashtuquajtura
dimërore. Studimi u krye për të parë në se marrja e ushqimeve antioksiduese
mund të pakësojë rrezikun e prekjes nga to. Le ta nisim
nga lakra. Është një mbrojtëse e mirë e sistemit imunitar, që
ruan rrugët e frymëmarrjes, parandalon gastritin, ulcerën,
kolitin ulceroz. Për më tepër lufton lodhjen dhe ndihmon
për një lëkurë të shëndetshme. Dhe sikur të
mos mjaftonte, rrit mbrojtjen organike dhe ka veti të
larta ushqyese. Pa harruar këtu fuqinë antioksiduese
për shkak të vitaminave në sasi të mëdha. Cili ilaç do
të kishte të gjitha këto veti? Por, për këtë nuk ka nevojë
tw shkosh në farmaci. Natyra e ka gjetur zgjidhjen. Mjafton
të konsumosh lakër, mbretin e perimeve të dimrit: protagoniste
kryesore e dietave ushqimore në të gjithë Evropën dhe Azinë.
Një sasi e vogël lakre e grirë përmban 22 kalori dhe shumë përbërës
të domosdoshëm ushqimorë që kryesohet nga një përbërës kimik, i
cili ul prodhimin e enzimave në trup, ndalon dëmtimin e qelizave,
shkatërron radikalet e lira dhe ul rrezikun e prekjes nga kaceri. Në
fakt, shkencëtarët e “Stanford University” kanë përcaktuar se ky përbërës
rrit nivelin e enzimave që luftojnë kancerin më shumë se çdo
përbërës tjetër kimik. Në të vërtetë jemi mësuar të mendojmë se perimet
e gjelbra janë “bija” ekskluzive vetëm të dy stinëve: pranverës
plot gjete, sythe e bollëk dhe verës me ditët e gjatë të ngrohta dhe
diell të fortë. Po nuk ndodh kështu me lakrën, që periudhën në të
cilën arrin pjekurinë dhe shijen maksimale ka të ftohtin dhe dimrin.
Por sigurisht që nuk është e vetmja. Dimri është periudha e artë e
një sërë perimesh jeshile, që na ndihmojnë për të luftuar të ftohtin
e hidhur. Të buta, me ngjyra apo të bardha, kanë detyrën të na shoqërojnë
nga fundi i verës, deri në fillim të prillit, pa na lënë për asnjë
çast vetëm, për të kaluar ngrohtë muajt e ftohtë me erë dhe dëborë.
Natyra nuk ka nevojë për manipulime, mjafton të shohësh listën e
perimeve të dimrit, për të kuptuar se janë pjesë e pothuajse të gjitha
recetave të kuzhinës së kësaj periudhe. Megjithatë, që elementet
ushqyes të mos humbasin, është e nevojshme që perimet të jenë të
freskëta dhe të gatuhen shpejt, sepse vitaminat nuk e duan as dritën
dhe as temperaturat e larta (sipër 60 gardë Celsius, vitaminat B dhe
C shkatërrohen). Po ashtu, nëse arrijmë t’i rezistojnë tërheqjes së domateve
dhe patëllxhanëve të rritur pa asnjë minutë diell, do të zbulojmë
se sallata me lakër kokë është në gjendje të na japë më shumë
se gjysmën e nevojës sonë të përditshme për vitaminë C dhe në të
njëjtën kohë largon substancat kimike helmuese që gjenden te mishi
dhe sallamet. Nuk bëhet fjalë aspak për sakrifica në emër të vlerave
të larta ushqimore, përkundrazi, shumë nga recetat me protagoniste
perimet e dimrit, janë jashtëzakonisht të shijshme dhe mbi të gjitha
të përkryera për të luftuar të ftohtin, ngricën dhe lagështirën. I vetmi
kufizim është pamundësia e tyre për të qenë të pashoqëruara në
tavolinë, gjë që na çon drejt detyrimit për t’i konsideruar ato si “mikesha”
të mrekullueshme të regjimit të përditshëm ushqimor. Dhe
në fakt u takon kuzhinierëve të brezit të ri që t’i shndërrojnë edhe në
përbërës të padiskutueshëm për pjatat e restoranteve të rafinuara,
për shkak të vetive të mëdha ushqyese që kanë perimet, e sidomos
ato të dimrit. Kështu, në vitet e fundit supa me perime e ka humbur
tërësisht aromën e shëmtuar, e së bashku me panën dhe erëzat e ndryshme
është bërë pjesë e pandarë e menyve të të gjitha restoranteve.
Një tjetër alternativë e mirë ngelet padyshim edhe sallata me
bazë lakrën e kuqe, marulen, bokolin dhe spinaqin. Të gjitha këto
jeshillëqe që nuk duhen ndarë asnjëherë nga tavolina, mund të shoqëroheshin
shumë mirë me farat e kungullit, susamit dhe lulëkuqes.
Pastaj nëse i shtojmë një mollë të athët të grirë në feta, pak arra të
grira, limon dhe vaj ulliri, asnjë nuk mund ti rezistojë. Kështu dashur
pa dashur kemi krijuar një thesar të vërtetë vitaminash. Nëse dëshironi
mund ta shoqëroni me feta buke të zezë, lyera me djathë kaçkavall
të shkrirë. Sigurisht, me paktin që të lejoni që peshorja të tregojë
ca kile më shumë pas krishtlindjeve

LAKRA E ZEZE
Pjesëtare e familjes së “lakrave
pa kokë”, një thesar i vërtetë
vitamine C dhe hekuri. Konsumohet
“e gjallë” nëpër sallata,
pasi kështu ruan më mirë edhe
vetitë e saj

LEKORE
(RADHIQE) E KUQE
Është një nga përbërësit kryesorë të
sallatave të dimrit. Shumë e shijshme,
sidomos e zier, edhe nën shoqërinë e
makaronave apo orizit. E pazëvendësueshme
për sasinë e madhe të kripërave
minerale që përmban

CARANGTH
I përket familjes së bimëve
të egra, ashtu si angjinaret.
Kultivohet në vende me pak
dritë, ndërsa për konsum
përdoret vetëm kërcelli, i cili
duhet të zihet rreth dy orë

Ushqimi

Sallatat, shumë
të shëndetshme

Acid folik, likopeni, alfa dhe beta karotinë, vitaminë E dhe
C: këto dhe shumë përbërës të tjerë mund të gjenden në
organizmin e personave që vaktet e të ngrënit i shoqërojnë me
sallatë. Në fakt, është cilësuar pak si surprizë ky zbulim. Ai që
ka treguar për virtytet e sallatës ka qenë një studim i publikuar
në “Journal of the American Dietetic Association”, ku ekspertët
e “School of Public Health” në Los Angelos kanë analizuar të
dhënat e më shumë se 17500 personave të mbajtur në një
databazë të një studimi mbi ushqyerjen dhe u tregua për herë
të parë se gjaku i personave që hanë sallata është i pasur
me vitamina dhe antioksidues të domosdoshëm për një jetë
të shëndetshme. Në veçanti, vitamina C arrin mesatarisht në
kuotën 165 për qind te gratë dhe 119 për qind te burrat, në
krahasim me ata që nuk përdorin sallata. Po sipas studimeve,
mjafton edhe një sasi e vogël në ditë për të arritur dozat
optimale të shumë mikroushqyesve me efekte pozitive në organizëm.

Angjinare
Është një perime që grekët dhe egjiptianët e
kanë përdorur si ushqim qysh nga shekulli XV.
Ka veti tretëse, pastruese dhe mbi të gjitha
është shumë e pasur me hekur. Rritet në
mënyrë spontane në zonat e ngrohta. Quhet
ndryshe edhe karçof, fjalë që vjen nga arabishtja,
al-khashuf. Varietetet ndahen në varësi të
ngjyrës dhe gjembave

Lulelakra
Ka vetëm një gjë negative: aromën e pakëndshme
kur gatuhet. Për ta evituar, mjafton që të
shtojmë një lugë miell të bardhë dhe pak lëng
limoni në ujin e zierjes. Nëse janë të vogla dhe
të freskëta, janë shumë të shijshme edhe “të
gjalla” me vaj ulliri dhe limon

Prasi
Një perime tjetër me një numër të pafund vetish
pozitive për shëndetin, ku përmendim ato
diureike, tonifi kuese dhe pastruese. Protagonist
i padiskutueshëm i supave, apo sallatave, që
mund të konsumohet edhe “i gjallë”, ku pjesa
e bardhë është më “e çmuara” Në të gjitha
rastet, prasi rekomandohet të përdoret i freskët.
ndërsa farat e shtypura të tij, të ziera në verë
të bardhë, këshillohen kundër rërës në veshka
dhe kundër dhembjeve therëse.

VITAMINAT
Brokolit janë të pasur me
kalcium, hekur, fosfor, kalium
dhe vitaminë C. Përmbajnë
gjithashtu edhe vitaminë B1
dhe B2 dhe janë një burim i
mirë fi brash ushqyese

2006
Sipas FAO-s, si për
vitin 2005, ashtu edhe
për 2006-ën, Kina dhe
India ishin prodhueset
më të mëdha të
lulelakrës dhe brokolit
në botë

GJETHET E RREPES
Lastarët e gjethes së rrepës janë jo
vetëm të shijshëm dhe ndihmojnë
tretjen e ushqimit, por janë edhe pastrues,
nxitës të oreksit dhe shumë të
pasur me kalcium dhe fosfor. Përdorimi
i tyre më i shpeshtë është përkrah
makaronave

80%
Angjinaret kultivohen
shumë në Itali, Spanjë dhe
Francë. Në SHBA prodhuesja
më e madhe e tyre
është Kalifornia, që mbulon
edhe 80 për qind të prodhimit
të gjithë vendit

Veti pozitive

Perimet kryesojnë listën
e ushqimeve “mbrojtëse”

Sipas studimeve të shumta të kryera
deri më sot, përfundimisht janë konsideruar
si ushqime shumë të shëndetshme
dhe me veti mbrojtëse në organizëm: lakra,
domatja, brokoli, kungulli, fasulja jeshile,
karota, jeshillëqet, agrumet, hudhra, qepa,
selinoja, bizelja, speci, patatja, sallatori,
majdanozi dhe erëzat e aromatiket. Pastaj
fasulja, manaferra, veza, pjepri, shalqiri,
boronica, gështenja dhe portokalli. Dhe për
të përfunduar, çaji, kosi, frutat e detit, molusqet,
peshqit dhe vaji i ullirit.

vitamin me e mir per te ftohtin eshte me u vesh me...

produkte leshi... po per aty ku je ti nuk bojne pune :D

Një studim i ri tregon se mikrobet që shkaktojnë të ftohurin e zakonshem jetojnë më gjatë sesa mendohej më parë. Shkencëtarët thonë se këto mikrobe mund të qëndrojnë të gjalla për disa ditë në dorezat e dyerve e sipërfaqeve të tjera.

Studimi i kryer nga shkencëtarë në universitetin e Virxhinias tregon se kur persona me të ftohur ose grip prekin dorezën e derës, ata lënë edhe mikrobe. Në se dikush tjetër jo i sëmurë e prek këtë dorezë, në 90 përqind të rasteve mikrobi kalon në trup. Madje në 50 përqind të rasteve këto mikrobe transmetohen edhe pas 48 orësh. Doktor Filip Tierno pranë universitetit të Nju Jorkut thotë se viruset mund të transmetohen kudo në shtëpi, prandaj për higjenë të mirë shtëpiake ai rekomandon pastrimin shpesh të sipërfaqeve të ndryshme me solucione disinfektuese. Gjatë studimit u vu re se sipërfaqet më të ndotura në shtëpi janë dorezat e dyerve, pajisjet për kontrollin e televizorit, lodrat dhe rubinetat. Doktor Tierno thotë se larja e duarva para prekjes së fytyrës dhe para ngrënies, mund të eleminojë thuasje plotësisht mundësitë e prekjes nga gripi apo i ftohuri i zakonshëm.

vitamina me e mire per te ftohtin eshte duke bere seks ne dush....